Medeni hukukun, kişilerin ailesiyle olan ilişkilerini düzenleyen kısmına aile hukuku adı verilir. Dilimizde; karı, koca ve çocuklardan oluşan topluluğa aile adı verilir. Aile hukukunda geçerli olan temel ilkeler arasında;
- Birlik
- Süreklilik
- Zayıfların korunması
- Düzenleme serbestisi
- Devletin müdahalesi ve
- Eşitlik ilkesi yer alır.
Aile Hukukunu İlgilendiren Başlıca Konular
Aile hukukunun i başlıca konuları nişanlanma, evlenmenin koşulları ve hükümleri, boşanmanın koşulları ve sonuçları, mal rejimleri, aile konutu, soy bağı, evlat edinme, velayet, çocuğun nafaka hakkı, vesayet, kayyımlık, yasal danışmanlık, yardım nafakasıdır.
Kadın ve çocuk haklarını ilgilendiren konular kendi içinde farklı dalları kapsasa da davaya etki eden konular aile hukukuyla da doğrudan ilgilidir. Bu kapsamda yaşanan uyuşmazlıklarda Aile Mahkemelerine başvurulur. Toplumumuzun temel taşı olan aileyi ilgilendiren her konuda yapılacak çözüm odaklı çalışmanın, mahremiyet duygusu dikkate alınarak sürdürülmesi gerekir.
Aile ve aileye dair her konuda söz söyleme yetkisine sahip olan Aile Mahkemeleri, adliyelerin en yoğun olduğu bölümlerdir. Konusunda deneyimli bir aile hukuku avukatı, yaşanan durum özelinde bir fikir edinebilir, bilgi kirliliği ve sorun yaşanmadan istenen sonuca ulaşılması konusunda tarafları doğru bir şekilde yönlendirir.
Aile Hukuku Alanından Sunulan Avukatlık Hizmetleri
Aile hukukunun en temel prensibi; aile bireylerinin birbirleri üzerinde hak ihlaline gidilmemesini sağlamaktır. Aile içinde belli alanlara kısıtlamalar getirilirken, yaşanması muhtemel olumsuzlukların engellenmesi hedeflenir. Toplumun en küçük ve kutsal müessesesi olan aile bütünlüğünün bozulmaması en temel amaçtır. Aile hukuku alanında sunulan avukatlık hizmetleri arasında;
- Evlilik öncesi mal paylaşımına, çiftler arasında yapılacak sözleşmeler
- Evlilik sonrası boşanma işlemleri ve mal paylaşımı
- Evlilik sonrası çocuklar için açılacak velayet davaları
- Anlaşmalı boşanma
- Evliliğin iptali davaları
- Nafaka ve tazminat davaları
- Evlat edinme
- Yabancı mahkeme kararlarının Türkiye’de tanınması
- Soy bağının reddi davaları
- Kadına şiddetin önlenmesi sayılabilir.
Evlilik Birliğinin Oluşması
Bir evlilik vaadi olarak görülen nişanlanma ve süreç içinde yaşanan her türlü olumsuzluk evlilik birliğini tehdit eden durumlar arasında gösterilebilir. Evlilik akdinin oluşabilmesi için; maddi ve şekli koşulların yerine getirilmesi şartı aranır. Evlenme ehliyeti olan bireyler; önlerinde evlenme engelinin bulunmaması halinde şekli hükümleri yerine getirerek aile kurmaya adım atabilirler.
Evlilik birliğinde eşlerin yükümlülükleri; eşler arasındaki mutluluğun birlikte tesis edilmesi gerekir. Eşlerin birbirlerinin huzurunu kaçıracak hareketlerden kaçınması beklenir. Varsa çocukların eğitim ve sağlık gibi zorunlu ihtiyaçlarının karşılanması eşlerin sorumluluğundadır.
- Sadakat
- Maddi ve manevi yardım
- Giderlere katılma ve
- Birlikte yaşam yükümlülükleri ne kadar iyi oranda yerine getirilirse evliliğin devamlılığı da aynı oranla başarıya ulaşacaktır.
Eşlerin bireysel konumu; soyadı ve vatandaşlık konuları kanunda yazılı şekilde uygulanır. Yine bu iki statü boşanma halinde kişilere tanınan haklar kapsamında değerlendirilir.
Evlilikte Mal Rejimi
Aile hukuku dendiğinde akla gelen ilk konu mal rejimidir. Mal rejimi; evlenme akdinin yapılmasının ardından eşlerin mal varlıklarının nasıl düzenleneceğini ve koşullarını belirler. Eşlerin evlenmeden önce sözleşme yapmaması halinde yasal mal rejimi kuralları geçerlidir. Eşlerin özgür iradeleri dahilinde evlenmeden önce bir sözleşme imzalaması halindeyse seçimlik mal rejimi uygulanır.
Olağanüstü mal rejimi nedir?: Haklı bir sebep olması halinde eşlerden birinin talep etmesi halinde mevcut mal rejimi hakim kararıyla mal ayrılığına dönüşebilir.
Aile Mahkemelerinin Görevleri Nelerdir?
Aile mahkemeleri; hukukuna ilişkin esasları korumakla görevlidir. Alınacak tedbirlerle ailenin görev tanımının dışına çıkması engellenir. Aile içinde yaşanan ve tüm aile bireylerini doğrudan ya da dolaylı olarak ilgilendiren huzursuzlukların sonuca bağlanması aile mahkemelerinin görevidir.
- Aile hukuku toplum kuralların doğru işlemesi için büyük öneme sahiptir.
Toplum için en önemli ve kutsal bir kurum olan aileyle ilgili her türlü soruna müdahale etmek de aile mahkemelerinin görevidir. Aile mahkemelerinde görülen davalara da aile hukuku avukatları bakar. Yaşanan sorunlarda sahip olduğu deneyimle yönlendirici görevi üstlenen avukatlar, anlaşmazlıkları sonuca bağlama konusunda da tarafsız davranır. Yaşanan sürecin mahkemeye gitmeden çözüme kavuşmasında etkili olan aile hukuku avukatları, boşanma sürecinde de etkilidir.
- Boşanma mahkemesinin açıldığı yerde aile mahkemesi yoksa davaya adli mahkeme bakar.
Aile Mahkemelerinin Çalışma Şekli
Boşanmanın gerçekleşmesinin ardından eş ve çocukların nafakası, evlilik sürecinde evlat edinme gibi konulara da aile mahkemeleri eşlik eder. Aile içinde yaşanan tüm sıkıntılı durumlarda aile mahkemeleri devreye girer. Bu aşamada hakimler karar vermeden önce; psikiyatristlerden, sosyal uzmanlardan ve eğitimci rehberlerden destek isteyerek sorunların çözümüne odaklanırlar.
- Aile mahkemelerine atanacak hakimlerin evli ve çocuklu olması tercih edilir.
Türk Medeni Kanunu Aile Hukuku; çerçevesinde aile içinde yaşanan her türlü sorun maddeler halinde sıralanarak nasıl sonuçlandırılması gerektiği karara bağlanmıştır. Alınacak kararların; Türk aile yapısı, gelenekler, örf ve adetlerle uyuşmasına özel önem gösterilir.
Aile Hukuku veya Evliliklerin Hukuku
Nişandan evliliğe kadar uzanan, boşanma sonrasında oluşabilecek sorunlara kadar her detayı içine alan aile hukuku için evliliklerin hukuku tanımlaması yapılabilir. Yasal hükümleri Türk Medeni Kanunuyla çizilen bu alan için; toplum içindeki düzenin ve aile birliğinin korunması her şeyin üstündedir.
Huzurlu ve güvenli bir toplum tesis etmek için aile birliğine önem veren ve sorunsuz bir oluşum için tüm tedbirleri önceden alan medeni hukuk, yasal olarak düzenleme altına alınamayan konularda da bilinmezliklerin büyük bir sorun yumağına dönüşmeden kontrol edilmesinde etkilidir. Özellikle boşanmış anne babaların çocuklarının psikolojik sorunlar yaşamadan hayatlarına devam edebilecekleri şartların oluşması ebeveynlerin yanı sıra aile hukuku avukatları ve aile mahkemesi hakimlerinin sorumluluğundadır.
Boşanma
Evliliğin sona ermesine neden olan konular boşanmaya da konu olur. Boşanma; bir dava ile ve hakim kararıyla gerçekleşir. Boşanma davası eşlerden biri veya her ikisi tarafından açılır. En sık başvurulan boşanma sebepleri arasında;
- Zina
- Hayata kast
- Suç işleme
- Terk
- Akıl hastalığı ve
- Evlilik birliğinin sarsılmasıdır.
Eşlerin boşanma konusunda anlaşmış olmasına “Anlaşmalı Boşanma” adı verilir. Bunun için evliliğin en az 1 yıl sürmesi şartı aranır. Eşler boşanma için birlikte başvuru yapmalıdır. Anlaşmalı boşanma kararı öncesi hakim her iki tarafı da dinler. Eşlerin iradelerini serbest bir şekilde kullanmış olmalarının anlaşılması halinde boşanma işlemi gerçekleşir. Boşanma davasının ardından açılacak itiraz davalarında zaman aşımı süresi; boşanma kararının kesinleşmesinin ardından geçen 1 yılla sınırlıdır.
Çocukların Velayeti
Boşanma davaları sürerken veya dava sonunda en büyük sıkıntı çocukların velayetinin kime verileceğidir. Çocukların hak ettikleri miras olması halinde velayet davaları daha da önemli hale gelir. Eşler arasında yaşanan nafaka problemleri kimi zaman kendi içinde bir dava konusu oluşturur. Yasal düzenlemeler ve mahkeme hakimlerinin aldıkları yaptırımların bile işe yaramadığı dönemler, çocukların geleceğinin olumsuz etkilenmesine neden olur.
Aile hukuku toplumun en küçük yapı taşı olan ailenin hak ve görevlerini düzenler. Toplumumuzda yaşayan her vatandaşı yakından ilgilendiren dal, içerik olarak bakıldığı zaman tüm hukuk kurallarının üzerinde yer alır. Konu ile ilgili olarak sürekli düzenlemeler ve güncellemeler yapılmaktadır. Bu nedenle aileyi ilgilendiren dava konularının mutlaka donanımlı bir avukat tarafından takip edilmesi gerekir. Toplum içinde ağır travmaların yaşanmasına neden olmayacak kararlar alınabilmesi için sistem, kanunlarla denetim altına alınmaya çalışılmaktadır.
Avukat Musa Abbas Kuru
Av. Musa Abbas Kuru, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olmuştur. Yıldız-Kuru Hukuk Bürosu’nun kurucu ortağıdır.
Profili Görüntüle