Şahıs ve şirketlerin alacağının kanunlar çerçevesinde tahsil aşamaları ve takibi alacak takibidir. Devletin cebri icra yetkisinin kullanıldığı hukuki alacak yolu icra takibidir. Türkiye İcra İflas Kanunu’na göre alacaklar 4 grupta incelenir. Sözleşme-fatura, çek-poliçe-bono, ipotek ve ilamdan kaynaklı gerçek ve tüzel kişi alacakları için icra takibi açılabilir.
İcra yolu ile alacak takibi, il ve ilçelerdeki icra müdürlükleri vasıtası ile gerçekleştirilir.
Alacak Takibi ve İcra
İcra müdürlükleri ve mahkemeleri vasıtası ile sözleşme, kambiyo senetleri, ipotek ya da rehinin paraya çevrilmesi, sözleşme ve fatura kaynaklı alacaklar için icra takibi başlatılıyor.
- Sözleşme: İki veya daha fazla kişi arasında yapılan bir anlaşmadır. Sözleşmeye aykırı davranılması durumunda doğacak olan zararın tahsili için zarar gören taraf icra takibi başlatabilir.
- Kambiyo Senedi: Çek, bono ve poliçeler kambiyo senetleri olup, Medeni Usul Hukuku’na göre kesin delil teşkil etmektedir. Ticari hayatta çek, bono ve poliçeler oldukça fazla kullanılıyor.
- İpotek: Bir alacağa karşılık bir taşınmazın teminat olarak gösterilmesi ipotektir. Alacağın tahsil edilememesi durumunda ipotekli mal satışa çıkarılır ve tahsil edilen para alacaklıya ödenerek borç kapatılır.
- İlam: Mahkeme tarafından verilen esasa ilişkin nihai kararlardır.
Alacak Takibi Çeşitleri
İcra takibi ilamsız ve ilamlı olmak üzere 2 şekilde yapılır.
İlamsız İcra Takibi
Kambiyo senetlerine mahsus, genel haciz yoluyla takip ve kiralanan taşınmazların ilamsız icra yolu ile tahliyesi şeklinde 3 farklı yolla yapılır.
Genel Haciz Yolu İle Takip
Rehinle teminat altına alınmamış, kambiyo senedine dayanmayan tüm para ve teminat alacakları genel haciz yolu ile takibe başvurabilir. Genel haciz yolu ile takipte alacağın herhangi bir senede dayanmasına gerek yoktur.
Takip talebi açılır, borçlu ve alacaklının adı, soyadı, adresi, alacak miktarı ve alacağın dayandığı borç sebebi yazılır. Borçluya ödeme emri gönderilir. Borçlunun ödeme emrine 7 gün içinde itiraz etmemesi durumunda ödeme emri kesinleşir ve icraya başvurulur. Borçlunun üzerindeki gayrimenkul ve araçlarına hacir konulur. Haczedilen mallar satılarak alacak tahsil edilir.
Genel Haciz Yolu İle Takibe İtiraz
Genel haciz yolu ile icra takibine itiraz 7 ün içinde yapılmalıdır. İtirazlar yetkiye itiraz, imzaya itiraz ve borca itiraz olarak 3 farklı şekilde yapılır.
Yetkiye itiraz, alacak takibi başlatan icra dairesinin yetkisiz olduğunu düşünen borçlunun yapacağı itirazdır.
İmzaya itiraz, borçlunun borcunu gösteren belgedeki imzanın kendine ait olmadığını düşündüğü durumlarda yapılan itirazdır.
Borca itiraz, borcun tamamının veya bir kısmının kendine ait olmadığını düşünen alacaklının yapacağı itirazdır.
Kambiyo Senedine Mahsus Takip
Alacaklının elinde çek, bono ve poliçe gibi herhangi bir kambiyo senedi varsa, bu senede dayanarak alacağını kambiyo senedine özgü haciz yolu ile tahsil edebilir. Genel haciz yolu ile alacak takibinde alacaklı herhangi bir kambiyo senedine gerek kalmaksızın icra takibi başlatabilir. Fakat kambiyo senedine mahsus icra takibi için alacaklının elinde geçerli bir kambiyo senedi olmalıdır.
Elinde kambiyo senedi olanlar genel haciz yolu ile takibe başvurabilir. Fakat alacaklının elinde kambiyo senedi olması bir avantaj olup kambiyo senedine mahsus alacak takibine başvurmak çok daha mantıklıdır. Genel haciz yolu ile takipte alacaklı alacak ispatı için uğraşırken, kambiyo senedine mahsus takipte alacak ispatına gerek yoktur. Aksine, borçlu olan taraf borçlu olmadığını ispatlamaya çalışır.
Kambiyo senedine özgü haciz yolu ile alacak takibinde de diğer alacak takiplerinde olduğu gibi takip talebi açılır. Takip talebinde takip türünün kambiyo senedine özgü olduğu belirtilir.
Kambiyo Senedine Mahsus Takibe İtiraz
Takip talebi açıldıktan sonra borçluya ödeme emri gönderilir. Ödeme emrini alan borçlu 10 gün içerisinde ödemeyi yapmalı veya 5 gün içerisinde ödeme emrine itiraz etmelidir. Borçlu ödeme emrine bu süre içerisinde itiraz etmezse takip kesinleşir. Ödeme emri kesinleştiğinde borçlunun üzerindeki mallar haczedilebilir. İkamet adresindeki menkulleri haiz memurları tarafından kaldırılıp satışa çıkarılabilir.Yani alacaklı borçluyu ödemeyi yapması için zorlayabilir.
Kambiyo senedine özgü takibe itiraz icra mahkemesine başvurarak yapılır. İmzaya, borca ve yetkiye itiraz olarak 3 farklı şekilde itiraz yapılır. Takibe itiraz edilmesi takibi durdurmaz. İtiraz sadece satışı durdurur. Kambiyo senedine dayan alacak takibi genel haciz yoluna göre ispat yükü borçlunun üzerinde olduğundan takibi durdurmaz.
Taşınmazların İlamsız İcra Yoluyla Tahliyesi
İlamsız icra takibinde kiralanan taşınmazların ilama gerek kalmaksızın tahliyesinin sağlandığı takip türüdür. Diğer alacak takiplerinde olduğu gibi takip talebi açılır ve borçluya ödeme emri gönderilir. Ödeme emrine 7 gün içinde itiraz edilmezse alacaklının kira alacağına ilişkin bölümü kesinleşir. Alacaklı borçlunun mallarını borca karşılık haczettirebilir. 10, 30 veya 60 günlük ihtar süresinde kira borcunu ödemezse, alacaklı borçludan alacağını almak için icra mahkemesine dava açabilir.
İlamlı İcra Takip
Mahkeme kararına dayanan icra takibidir. İlamlı icra takibinde alacaklının elinde mahkeme kararı vardır. Mahkeme huzurunda yapılan sulh, kabul, para borcunu gösteren noter senetleri, istinaf, temyiz kefaletnameleri ve icra dairesindeki kefaletler ilamlı icra takibi belgeleridir.
İlamın icraya konulması için kesinleşmesi şart değildir. Para alacaklarına ilişkin kararlar ve ayni haklara ilişkin olmayan kararlar kesinleşmeden de icraya konulabilir. Buna karşın; aile ve kişiler hukukuna dayanan kararları ve taşınmaza ilişkin kararların icraya konulabilmesi için kararın kesinleşmesi gerekir.
İlamlı icrada yetki problemi yoktur.
Vekalet sureti harcı, tebligat harcı ve başvuru harcı dışında harç alınmaz.
Konusuna göre faiz oranları değiştiğinden takip açılmadan önce faiz oranları incelenmelidir.
Kesinleşmesi beklenen ve kesinleşmeden takibe konulan ilamlı takibin iptali alacaklı kişiyi zarara uğratabilir. Bu nedenle kesinleşmesi zorunlu olan konularda kesin mahkeme kararı beklenmelidir.
İlamlı icrada ödeme emri gönderilmez, icra emri gönderilir. Ödeme emrine göre icra emri hem daha ağır hem de daha etkilidir.
İlamlı İcra Takibi Açma
Diğer icra takiplerinde olduğu gibi ilamlı icra takibinde de ilk olarak takip talebi açılır. Borçlu ve alacaklının adı, soyadı ikametgah adresi ve borç miktarı faizleri ile birlikte takip talebinde belirtilir. İlamın aslı veya noter onaylı sureti mutlaka dosyada bulundurulur. İlamlı icrada borçluya direk icra emri gönderilir. İcra emrini alan borçlu ilamda yer almayan bir durumun icra takibine alındığını düşünürse şikayet yolu ile ilamlı icra takibine itiraz edebilir. İlama karşı temyize başvuruldu ise temyiz sonucunu beklenene kadar icrayı durdurabilir. İcranın durdurulması için, ertelenmesi veya zaman aşımı nedeni ile icranın geri bırakılması için icra mahkemesine başvurabilir.
İlamlı icra takibinde yeti sorunu yoktur. İkamet edilen yerdeki icra dairesinde takip süreci başlatılabilir.
İlamlı İcra Takibine İtiraz
İlamlı icra takibinde borcun olmadığı gibi bir açıklama ile itiraz söz konusu değildir. Mahkeme kararı ile borçlunun alacaklıya ne kadar borcu olduğu net bir şekilde belirtilmiştir. Bu nedenle borcu olmadığı yönünde bir itirazın kabulü mümkün değildir.
İlamlı icraya itiraz:
Temyiz
Zaman aşımı ve ifa yolu ile yapılır. İlamlı icrada zaman aşımı 10 yıldır. Bu süre içerisinde icra dosyası ile ilgili herhangi bir işlem yapılmazsa dosya düşer.
Alacak Takip Formları
Alacak Takip ile ilgili başvuru formlarına aşağıdaki bölümden ulaşabilirsiniz. Başvuru formunu eksiksiz doldurup iletmeniz gerekmektedir.
Formu indirmek için:
1. Form linkine tıklayınız.
2. Form açıldığında, formu bilgisayarınıza kaydediniz.
YA DA
1. Gereken linkin üzerinde farenizin sağ tuşuna basın.
2. Açılan listeden Hedefi Farklı Kaydet seçiniz
3. Formu bilgisayarınıza kaydedin.
Lütfen Dikkat:
Form PDF formatındadır.
Bu formu görüntülemek ve indirmek için Adobe Acrobat Reader’a ihtiyacınız olacaktır.
Avukat Musa Abbas Kuru
Av. Musa Abbas Kuru, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olmuştur. Yıldız-Kuru Hukuk Bürosu’nun kurucu ortağıdır.
Profili Görüntüle