Bilişim Hukuku, İnternet Suç Ve Cezaları
Tüm dünyada ve ülkemizde son yıllarda artan bilgisayar kullanımı, e-ticaret hacmi ve internet cafelerin kurulması, sanal alemdeki suç oranlarının da aynı oranda çoğalmasına neden olmuştur. Bilişim suçlarında uzman avukat ihtiyacı her geçen gün artmakta ve bu konu kapsamında işlenen suçlarda çoğalmaktadır. Ülkemizde işlenen bilişim suçları her geçen yıl tam olarak iki katına çıkmaktadır.
- Lisans hak ihlalleri de bilişim hukuku kapsamında değerlendirilmekte ve bu alanda uzman avukatlar tarafından takip edilmektedir.
Bilişim Suçlarını İlgilendiren Kanun Maddeleri
Türk Ceza Kanununun 243-246 numaralı maddeleri bilişim suçlarıyla ilgilidir. Bu maddelerde suçların; özellikleri, çeşitleri, ceza ve nitelikleri ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Kanuna göre;
- Bilişim sistemine girenler TCK 243
- Sistemi engelleyen, bozan, erişilmez kılan, verileri değiştiren veya yok edenler TCK 244
- Banka veya kredi kartını haksız yere kullananlar TCK 245
- Yasak cihaz ve program kullananlar TCK 245/a maddelerine göre cezalandırılır.
İnternet Üzerinden İşlenen Suçlar
Teknolojinin yardımıyla sanal ortam üzerinde kişi veya kurumlara zarar vermeye yönelik olarak işlenen internet suç ve cezaları, günümüzde en çok rastlanan dava türleri arasında yer alır. Bu durum genel olarak yetkisiz erişimle kişisel ve kurumsal bilgisayarlara veya sitelere kurulan tuzaklarla maddi kazanç elde edilmesine yöneliktir. Bu alanda işlenen suç konuları farklılık gösterebilir. Bunlar;
- Kişisel verilerin maddi kazanç elde etmek için çalınması
- Kişilerin tehdit edilmesi
- Kişi veya kurumlara hakaret içerikli suçlamalar
- Müstehcen söz ve görüntüler eşliğinde mağduriyet yaratılması şeklinde sıralanabilir.
İnternet suç ve cezaları bilgisayar üzerinden işlenebileceği gibi, sosyal ağlar, SMS, e-posta, POS cihazları veya akıllı telefonlar üzerinden de işlenebilir. Bu duruma maruz kalmış kişilerin konusunda deneyimli hukuk bürolarından destek alması ve gerekli mercilere başvurmaları sonucunda bilişim hukuku kanun maddeleri gereği gerekli işlemler yapılmaya başlanır.
İnternet yoluyla hakaret suçu; işlenmesi ise karşı tarafa hakaret içeren ve aşağılama belirten sözler yüzünden oluşmaktadır. Bilişim suçları sadece burada sayılanlarla sınırlı değildir.
- Kişisel veya kurumsal bilgilerin ele geçirilmesi
- Kişisel veya kurumsal bilgilerin yok edilmesi veya
- Bu bilgilerin çarpıtılarak farklı amaçlarla kullanılması da ilgili kanun kapsamında değerlendirilir.
İnternetin günlük hayatın her alanına girmiş olması, suç işleme şekil ve yöntemleri üzerinde de değişiklikler yaşanmasına neden olmuştur. Güncel suçların büyük bir kısmı sanal ortamlara taşınmıştır. Günümüzde çok sık karşılaşılan bilişim suçları arasında; dijital yasa dışı yayınlar, online çocuk pornografisi ve nitelikli dolandırıcılık sayılabilir.
İnternet Üzerinden İşlenen Bir Suçun Muhatabı Nereye Başvurmalıdır?
Suçun oluşmasıyla birlikte mağdurun savcılığa başvurması gerekir. Savcılık ilgili birime bildirim yaparak tanıkların ifadesine başvurmayı talep eder. Suç hakkında bilirkişiler tarafından teknik incelemeler yapılır ve delil toplanır. Elde edilen her türlü bilgi ve ayrıntı ilgili savcılığa yönlendirilir. Bilgiler ışığında adres tespiti yapılır. Adreste bulunan bilgisayar üzerinde yapılacak incelemeler, şüphelilerin savcılıklara yönlendirilmesini sağlar.
Bilişim Sistemi Verilerine Yönelik Suçlar
Bilişim sistemi suçlarında; bilgisayar ve bilgisayar ağı suçun işlendiği araçtır. Siber suç olarak tanımlanan bu durum;
- Kişisel veya gruplara yönelik
- Mağdurun onurunu zedelemek amacıyla
- Mağduru psikolojik olarak rahatsız etmek ve maddi kazanım elde etmek için uygulanabilir.
Güncel teknolojiden faydalanarak; mahrem durumların kayıt altına alınması ve kötülük yapmak amacıyla kullanılması pek çok farklı yöntem kullanılarak basit bir şekilde yapılabilir.
Banka veya Kredi Kartlarına Yönelik İşlenen Bilişim Suçları
Başkasına ait banka veya kredi kartı bilgilerinin kişinin rızası olmadan ele geçirilmesi ve kötüye kullanılması bilişim hukuku alanında bir suç işlenmesi anlamına gelir. Bilgisayar virüsleri kullanılarak sistem dışı bırakılan yazılımlar da bu kapsamda değerlendirilir. Bu alanda en sık kullanılan yöntem; * Kötü amaçlı yazılımlar eşliğinde mağdurlara mesaj göndermek ve
- Bu yöntemle sistemde yer alan bilgilerin tümünü ele geçirmektir.
Potansiyel kullanıcı ve mağdurların korunması için etkili ve kendini sürekli yenileyen virüs programları devreye alınmıştır. Suçlular hedeflerine ulaşmak için her yola başvurmakta ve değişen sistemleri denemektedir. Bu aşamada suçu işleyen kişinin;
- Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birisi olması
- Aynı soyadını taşıyan hısımlardan birisi olması veya
- Aynı konutta yaşayan kardeşlerden birisi olması halinde ilgili kişi hakkında cezaya hükmolunmaz.
Buna rağmen; başkalarına ait banka bilgileri eşliğinde sahte banka kartı üretmek, satmak, devretmek veya satın almak suçun işlendiğini gösterir.
Bilişim Dolandırıcılığı Nedir?
Bilişim dolandırıcılığı; tehditkar içerik, müstehcenlik, korkutma, rahatsız etme ve bunlardan çıkar elde etme halini kapsar. Dijital dünyada yeterli kullanıcı deneyimine sahip olmayan kişiler, her gün yeni yöntemler deneyen kişi veya yasa dışı çetelerin hedefindedir.
Bilişim suçu işleyen failler; Cumhuriyet Başsavcılığı ve kolluk kuvvetlerine yapılan ihbarlar neticesinde yakalanır. Bilişim suçlarında takip için herhangi bir ihbara gerek duyulmaz. Bu suçlara giren olaylarda zaman aşımı 8 yıldır.
Bilişim suçlarında etkin pişmanlık; fail, suçu işledikten ve kovuşturma başladıktan sonra işlediği suçtan ötürü pişman olabilir. Mağdurun zararının karşılanmasının kabulü halinde suçluya verilecek cezada indirime gidilebilir. Bu durum özellikle banka kartı ve kredi kartlarından doğan harcama benzeri suçlarda devreye alınır. Bu aşamada internet suç ve cezaları;
- Mağdurun zararının soruşturma sürerken giderilmesi halinde cezanın üçte ikisi,
- Mağdurun zararının kovuşturma sürerken giderilmesi halinde cezanın yarısı indirilir.
- Diğer bilişim suçlarında etkin pişmanlık hükümleri geçerli değildir.
Bilişim Suçlarıyla Mücadele Yolları
Bilgisayar kullanılarak işlenmiş bir suçu yine başka bir bilgisayar ortaya çıkarabilir. Herhangi bir suçu bilgisayar yardımıyla işleyenler, mevcut durumlarına ek olarak bilişim suçlarından da ilave ceza alır. Bilişim suçlarına ait cezalar, farklı şekillerde değerlendirilebilir. Bu suçlar kapsamında ağırlaştırıcı sebeplerin fazlalığı dikkat çekmektedir.
- Bu alanda işlenen suçlara 1 yıldan 8 yıla kadar farklı sürelerde cezalar verilmektedir.
Bilişim Suçları ve Teknoloji Kullanımı
Türk Ceza Kanunu; bilişim suçlarına ait suçları kendi içinde gruplara ayırmıştır. Teknoloji kullanımına paralel olarak artan bilişim suçları, soruşturmanın etkili bir şekilde sürdürülmesi halinde açığa çıkarılabilir. Sistemi çok iyi kullanarak mağduriyet yaratan kişilerin yine sistem kullanılarak yakalanamayacağını düşünmesi son derece şaşırtıcıdır.
Bilişim Sistemlerinin Araç Olarak Kullanıldığı Durumlar
Bilişim sistemlerinin araç olarak kullanıldığı internet suç ve cezaları, pek çok farklı alanda mağduriyetlerin yaşanmasına neden olur. Bunlar; hakaret, özel hayatın gizliliğini ihlal, tehdit, müstehcenlik, şantaj, dolandırıcılık ve hırsızlıktır. Sayılan suçların temel hali siber suç olarak görülmemekle birlikte bilişim sistemlerinin kullanımı dolayısıyla ortaya çıkıyor olması sürecin “Bilişim Bağlantılı Suçlar” kapsamında değerlendirilmesine neden olur.
Bilişim hukuku alanında deneyimli avukatların önemi; Bu aşamada mağdurların alanında deneyimli ekiplerden oluşan bir hukuk bürosu ile çalışması sürecin daha hızlı ve güvenli ilerlemesine katkı verir. Özel ve teknik bilgi gerektiren davalarda delillerin doğru yorumlanması sonuca doğrudan etki eder.
Bu aşamada bilişim hukuku konusunda deneyimli bir avukattan yardım almak hem sanık he de mağdur açısından önemlidir. Sadece ülkemizde değil tüm dünyada her gün yeni bir yöntem denenerek ortaya çıkan suçların takibinde teknolojiden anlayan ve güncel kanunlar hakkında bilgi sahibi olan hukuk bürolarından yardım almak sonuca daha hızlı bir şekilde ulaşmada kilit rol oynar.
Avukat Musa Abbas Kuru
Av. Musa Abbas Kuru, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olmuştur. Yıldız-Kuru Hukuk Bürosu’nun kurucu ortağıdır.
Profili Görüntüle