Reddi Miras müessesesini anlatmadan öcne belirtmek gerekir ki, hukuk ekosistemimizde terekenin (mirasın) yasal ve atanmış mirasçılara bırakılmasında Küllli halefiyet ilkesi geçerli kılınmıştır. Bu ilke doğrultusunda mirasçılık sıfatı, mirasbırakanın ölümü veya ölüm ile eşit tutulabilecek bir olay gerçekleştiğinde ilgili kişilere direk geçer. Mirsaçılar murisin malvarlıklarında hak sahibi olacağı gibi murisin borçlarından da kendi malvarlıklarıyla sorumludurlar. İlgili kişiler mirasçılık sıfatı istemeseler, hatta murisin ölümünden bihaber olsalar dahi mirasçılık sıfatını kazanmakta ve murisin borçlarından sorumlu olmaktadırlar.
Reddi Miras Nedir?
Hukukumuzda yukarıda belirtilen durumun mirasçılar açısından sıkıntı oluşturabileceği düşünülmüş ve yazımızın konusu da olan Reddi Miras – Mirasın Reddi müessesesi oluşturulmuştur. Bu sayede ortaya çıkacak sorunların çözülmesine fırsat sağlanmıştır. Medeni Kanun’umuzun 605 ile 618 maddeleri arasında düzenlenmiştir.
Reddi Miras Süresi
Yasal mirasçılar, mirasçı olduklarını öğrendiklerinden itibaren; atanmış mirasçılar ise murisin atama usulünün kendilerine bildirilmesi ile birlikte, 3 aylık hak düşürücü süre içinde reddi miras için sözlü veya yazılı ret beyanında bulunabilirler.
Reddi Miras Nasıl Yapılır?
- Ret beyanı mirası bırakan kişinin yerleşim yerin de ki Sulh Hukuk Mahkemesi’ne yapılmalıdır.
- Ret beyanı kayıtsız şartsız olmalıdır.
- Eğer süre içinde gerekli ret beyanı yapılmaz ise mirasçı, mirası her şekilde kazanmış olur. Bu yüzden bu süreleri kaçırmamak veya geri dönülemez durumlara karışmamak için dikkatli olmakta fayda vardır.
- Ülkemizde genelde bu gibi durumlarda yas gibi durumlar uzun süreler yaşandığı için bu süreler kaçırılmakta ve sıkıntılar ortaya çıkmaktadır.
Mirasın Reddinin Sonuçları
Mirası reddetmenin sonucunda , mirasçı sıfatına hak kazanan kişi miras ile ilgili olarak hiçbir hak elde edemeyeceği gibi mirasın borçları ile alakalı da hiçbir sorumluluk yüklenemez. Mirasın reddi ile birlikte kendi sahip olduğu miras payı kendi alt soyuna, eğer altsoyu yoksa diğer mirasçı sıfatına hak kazanan kişilere kalır. Örnek verecek olursak; Mehmet hayatını kaybedince geriye kızı Yasemin ve oğlu Bünyamin kalmış olsun. Yasemin mirası ret eder ve kendi evladı var ise miras payı ona geçecektir.
Eğer kendi evladı yok ise miras payı Bünyamin’e geçecektir. Yasemin de mirasın aktifleri üzerindeki haklarını kaybedecek, aynı şekilde mirasın borçları da kendisine yüklenemeyecektir.
Mirasın Reddi Alacaklıdan Mal Kaçırma
Yalnız reddi miras – mirasın reddi kurumunun, hileye uygun bir yapıya sahip olduğu çok aşikardır. Ölmeden önce tüm mallarını kızına devredip, mirasçı sıfatı ile alakalı olanları zarara uğratmayı düşünebilir. Bu durumu düşünen kanun koyucu madde 618’de bu duruma önlem almıştır. “Ödemeden âciz bir mirasbırakanın mirasını reddeden mirasçılar, onun alacaklılarına karşı, ölümünden önceki beş yıl içinde ondan almış oldukları ve mirasın paylaşılmasında geri vermekle yükümlü olacakları değer ölçüsünde sorumlu olurlar.” Bu madde ile kanun koyucu bu soruna çözüm getirmiştir.
Reddi Miras Ölüm Aylığını Keser Mi?
Mirasın reddi ile alakalı bir sorun da ölüm aylığı ile alakalıdır. Reddi miras yapılmasının ölüm aylığını kesmesi gibi bir durum söz konusu olmamaktadır. Ölüm aylığı miras ile alakalı olmadığı için ölüm aylığınn verilmemesi, eksik verilmesi gibi bir durum bulunmamaktadır. Ölüm aylığı demek ölenin sorumluluğunda ki bakıma muhtaç kişilerin açıkta kalmaması adına devletin o kişilere bağladığı aylıktır. Bu ve buna benzer ödemler de aynı şekilde sonuç oluşturmaktadır.
Kimler Reddi Miras Yapamaz?
Eğer ret süresi içerisinde miras işlemlerine uğraşan, mirası gizleyen, miras üzerinde tasarruf oluşturmaya çalışan ilgili mirasçı adayları reddi miras yapamaz. Sürelerin dolmasına engel olmak için dava açılması, ret etme hakkını ortadan kaldırmaz. Eğer murisin açıkça ödemeden aczi belli ise veya resmi olarak tespit edilmiş ise, miras kendiliğinden ret edilmiş sayılır.
Madde 605-Yasal ve atanmış mirasçılar mirası reddedebilirler. Ölümü tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır.
Bu sayede ilgili kişilerin korunması amaçlanmış, açıkça batık olan terekelerin aday mirasçıyı zor duruma düşürmesi engellenmeye çalışılmıştır.
Mirasın Reddi İptal Edilebilir Mi?
Mirasın reddinin iptali kural olarak mümkün değildir. Bu sebeple mirasın reddi yapıldıktan sonra tüm hükümlerini devam ettirir.
Reddi Miras Dilekçesi Örneği
SULH HUKUK MAHKEMESİ HAKİMLİĞİ’NE
DAVACI :_______________
DAVALI : Hasımsız.
KONU : Reddi miras talebidir.
AÇIKLAMALAR :
- Mirasçısı olduğum ….. tarihinde vefat etmiştir.
- Murisin ölümünü müteakip süresi içerisinde murisin mirasını şartsız ve kayıtsız şekilde reddetmekteyim.
HUKUKİ SEBEBLER : HMK, MK ve sair mevzuat.
DELİLLER :Nüfus kaydı, gerektiğinde tanık beyanı ve her türlü kanuni delil.
SONUÇ VE TALEP : Yukarıda belirtilen nedenlerle talebimin kabulü ile muris …………. ın mirasını reddettiğimin tesciline karar verilmesini talep ederim.
Davacı
_____________
Mirasın Hükmen Reddi Şartları
Mirasın hükmen reddi şartları şunlardır;
- Miras bırakanın ölüm anında borçlarını ödemekten aciz olması,
- Mirasbırakanın aczinin açıkça belli veya resmen tespit edilmiş olması,
Açıklamak gerekirse, bir önceki kanunda terekenin borca batık olduğu ifadesi kullanılırken yeni kanunumuzda ödemekten aciz ifadesi kullanılmıştır. Ödemekten aciz ifadesi ile borca batık olması ifadesi birbirinden farklıdır. Ödemekten aciz ifadesinde kasıt borçların ödenmesine herhangi bir araç olmaması borcun kapatılamaması anlamına gelmektedir.Reddi miras kurumundan farklıdır.
Diğer ifademiz olan borca batıklıkta ise borcun kapatılma ihtimali hep vardır. Bu yüzden bu ifade değişikliği eski ve yeni kanun arasındaki anlam farkını arttırmış daha isabetli bir noktaya parmak basmıştır. Toparlayacak olursak murisin ölümü anında ortada olan borç çok fazla ve kapatılamayacak durumda ise hükmen reddin ilk şartı olan ‘’ödemekten aciz olma’’ ifadesi gerçekleşmiş bulunmaktadır. ayrıca ödemekten aciz olmak yeterli değildir. Bu durumun yani aczin açıkça belli olması veya resmen tespit edilmiş olması gerekmektedir.
Mirasın Hükmen Reddi Dava Dilekçesi Örneği
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNE
DAVACI :_______________
DAVALI :_______________
KONU : Terekenin borca batık olması sebebiyle hükmen reddedildiğinin ve murisin borçlarından dolayı mirasçı sıfatıyla şahsen sorumlu ve borçlu olunmayacağının tespiti ve tescili istemidir.
AÇIKLAMALAR :
- Mirasçısı olduğum ….. tarihinde vefat etmiştir.
- Murisin vefat tarihinde herhangi bir malı bulunmamaktadır. Ayrıca ….. icra dairesi icra takip dosyaları ile de borçlu durumdadır.
- Murisin vefatı ile alacaklılar mirasçı olarak tarafıma takibe geçmişlerdir.
- 3 aylık reddi miras süresi tarafımca kaçırılarak zamanında reddi miras davası açılamamıştır.
- Malvarlığı tespiti yapılarak ve borç tespitleri yapılarak terekenin batık durumda olduğu tespit edilmesi gerekmektedir.
- Mirasın hükmen reddi için bir süre öngörülmemiştir. Murisin ölümü tarihinde ödemeden aczi bellidir
İlgili Müdürlüklere müzekkere yazılarak beyanlarımızın doğruluğu tespit edilebilecektir.
HUKUKİ SEBEBLER : HMK, MK ve sair mevzuat.
SONUÇ VE TALEP : Yukarıda belirtilen nedenlerle talebimin kabulü ile;
- ……. esas nolu takiplerin dava sonuna kadar durdurulması hususunda İHTIYATİ TEDBİR verilmesine,
- Muris …….. in TEREKESİNİN BORCA BATIK OLDUĞUNUN tespitine
- …….. açısından MİRASIN HÜKMEN REDDİNE karar verilmesine,
- Yargılama giderlerinin davalı üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ederim.
Davacı
_____________
