İstifa Eden İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir Mi?

İstifa eden işçi kıdem tazminatı alabilir mi? Yargıtay kararı ile bu tartışmanın cevabı belli durumlar ve koşullarda işçi lehine yorumlanmıştır. Yani aşağıda belirteceğimiz durum hal ve koşullarda istifa eden işçi kıdem tazminatı alabilir.

Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan Tazminat Alabilir Mi?

Öncelikle belirtmek gerekir ki işten ayrılan kişilerin tazminat hakları birçok farklı kalemden olabilmektedir. Ancak bu yazımızda işçinin istifa ile kıdem tazminatı, yani haklı fesih nedeniyle kıdem tazminatı hakkı üzerinde duracağız. Ayrıca 2019 yılında ve diğer yıllarda hak ettiğiniz kıdem tazminatını sitemizde bulunan Tazminat Hesaplama sayfasındaki Kıdem Tazminatı Hesaplama aracından kolaylıkla yapabilirsiniz.

Kıdem tazminatı ile ilgili ayrıntılı bilgilere Kıdem Tazminatı Nedir? Yazımızda yer verdiğimiz için işin ayrıntısına girmeden kıdem tazminatı konusu belirtelim. Kıdem tazminatı işçinin en az bir senelik çalışması sonucunda aldığı her yıl için 1 aylık giydirilmiş brüt ücret tutarıdır. İşverenlerin ve muhasebecilerin neredeyse hepsi istifa etmek isteyen, kendi isteğiyle işten ayrılmak isteyen çalışanlara ve işçilere kendin çıkarsan tazminat alamazsın gibi bir mantık çerçevesinde konuşmaktalardır. Bu sebeple de işten ayrılmak isteyen işçiler kendi istegimle işten ayrılırsam tazminat alabilir miyim? ve işten kendim çıkarsam tazminat alabilir miyim?sorularını akıllarına getirmektedirler. Ancak kendi ayrılan işçi tazminat alamaz kuralı Türkiye’de çalışan işletme ve şirketlerin büyük bir çoğunluğu için geçerli değildir. Bunun geçerli olmamasının sebebi ise işverenlerin birçoğunun yasaya ve usule aykırı işlem yapmasından kaynaklanmaktadır. Yani işçiye kanun tarafından verilen hakları tam olarak iletmeyen işveren için istifa eden işçi kıdem tazminatı kazanamaz ilkesi geçerli olmamaktadır.

İstifa eden kişinin tazminat alamamasındaki maksat, işverenin tüm yükümlülüklerine yasaya ve hukuka uygun gerçekleştirip, çalışanın ise herhangi bir geçerli sebebi olmadan işten ayrıldığı, istifa ettiği durumlar için geçerlidir.

İşçinin Haklı Nedenle Feshi

İşçinin işten kendi ayrılmasıyla kıdem tazminatı kazanmak için işten haklı nedenle fesih işlemi yapması gerekmektedir. Yani aşağıdaki şartlarda istifa, haklı fesih olarak kabul edilmektedir. İşçinin belli şartlarda haklı sebeple derhal fesih imkanı bulunmaktadır. Bu şekilde fesih yapılması durumunda işverene ihbar süresi boyunca çalışılmaya gerek yoktur. İşveren bu durumdan kaynaklı çalışandan bir tazminat talep edemez.

İşçinin Haklı Fesih Nedenleri

Kanunda belirtilen haklı nedenleri Kıdem Tazminatı Nedir? Yazımızda belirtmiştir. Burada Yargıtay kararı ışığında uygulamada ortaya çıkmış ve işçilerin ve çalışanların büyük çoğunluğunun içinde bulunduğu nedenlerden bahsedeceğiz. Bunlar;

• Fazla Mesai Ücretlerinin Ödenmemesi;
• Zorla Fazla Mesai Yaptırılması;
• Fazla Mesai Ücretlerinin Ödenmemesi;
• Elden Maaş Ödenmesi;
• Sigorta Primlerinin Eksik Yatırılması;

Fazla Mesai Ücretlerinin Ödenmemesi Sebebiyle Haklı Fesih

Bilindiği üzere yasal haftalık çalışma saati 45 saattir. Bunun üzerine çıkan bir çalışma söz konusu ise işveren fazla mesai ücreti ödemek veya 1.5 katı süre dinlenme iznini işçiye vermek zorundadır. Bunun yapılmaması durumunda istifa eden işçi kıdem tazminatı alabilir.

Zorla Fazla Mesai Yaptırılması Sebebiyle Haklı Fesih

İşveren çalışanlarına fazla mesai yaptırmak istiyorsa, yani 45 saati üstü çalışmalarda işçilerin rızasını almak zorundadır. Ancak işveren bunu bir normal duruma çevirmiş ve ya fazla mesaiye kalınmasını zorunluluk haline getirmişse, ve kalınmaması durumunda ücretini ödese dahi işçiyi kovma ile tehdit ediyorsa işçinin kıdem tazminatına hak kazanarak istifa, yani haklı fesih imkanı bulunmaktadır.

Elden Maaş Ödenmesi Nedeniyle Haklı Fesih

İşyerinde 5 ve üzeri işçi çalışan işçilerin maaşlarının bankadan ödenme zorunluluğu bulunmaktadır. Bu durumun ihlali asgari ücretin bankaya kalan kısmının elden verilmesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun yegane sebebi ise aşağıda da belirteceğimiz üzere SGK primlerinin eksik yatırılmasıdır. Bir kısım maaşın veya tüm maaşın elden alınması haklı fesih sebebidir. Bu sebeple işten ayrılan işçi kendi isteğiyle de ayrılsa kıdem tazminatına hak kazanır.

Sigorta Primlerinin Eksik Yatırılması Sebebiyle Haklı Fesih

Türkiye’deki işyerlerinde neredeyse en sık ve en çok karşılaşılan durum çalışanların sigortalarının eksik prim üzerinden , genellikle asgari ücret üzerinden yatırılmasıdır. Primlerin eksik yatırılması ve işçi üzerinden kar elde etmeyi amaçlayan bu durum emeklilik döneminde işçinin düşük emekli maaşı alması sonucunu doğurmaktadır. Sigorta primleri aldığı maaştan daha düşük yatan kişiler kıdem tazminatına hak kazanarak işten istifa ederek haklı sebeple ayrılabilirler.

Yıllık İzinlerinin Kullandırılmaması Sebebiyle Haklı Fesih

Her işçi bir yıllık çalışması sonucunda durumuna göre yıllık ücretli izin hakkı elde eder. Bu izinler işveren tarafından işçinin talebi ile kullandırılmak zorundadır. İşçinin talep ettiği halde kullandırılmadığını ispat ettiği halde işçinin haklı fesih imkanı bulunmaktadır.

Haklı Fesih Nasıl Yapılmalıdır?

İstifa Eden İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir Mi? konusunun önemli kısmı bu haklı feshin nasıl yapılacağıdır. İşçinin yukarıda belirtilen sebepleri bulunması durumunda ispat açısından kolaylık olması sebebiyle Noter’den Haklı Fesih İhtarnamesini işverene göndermesi gerekmektedir. Bu ihtarnameyi gönderdiği gün işten ayrılmış sayılır ve işyerinde ihbar süresince çalışmasına gerek bulunmamaktadır.
Yukarıda belirtilenler haricinde kanunda belirtilen bir çok haklı fesih sebebi daha bulunmaktadır. Bu konular diğer yazılarımızda belirtilmiştir.

Tazminat Nasıl Alınır?

Gönderdiğiniz ihtarname sonucunda işveren tarafınıza derhal ödeme yapmak zorundadır. Alacaklarınız sizin işten çıkış gününüzde ödenmesi gereken hale yani muaccel hale gelmiştir. İşverenin tazminatı ödememesi halinde ise öncelikle Zorunlu Arabuluculuk yoluna başvurulması gerekmektedir. Arabuluculuk toplantısında anlaşmaya varılmaması halinde ise bu anlaşmama tutanağı ile birlikte İş Mahkemesinde İşçi Alacakları Davası açılması gerekmektedir.

Hak kaybına uğramamanız ve hakkınız olan tüm alacakların sağlıklı bir şekilde korunması ve tahsili için İş Avukatı ile işlemlerinizi yürütmeniz sizin açınızdan daha faydalı bir sonuç doğuracaktır.